Neurodivergerende Kinderen
Vrij naar Jérôme Schultz
Of een kind nu ADHD heeft, een leerstoornis heeft of autistisch is, ouders van kinderen met speciale behoeften willen graag weten wat ze kunnen doen om te helpen. Als kinderneuropsycholoog en voormalig leraar in het speciaal onderwijs met ongeveer 50 jaar ervaring, ben ik keer op keer benaderd door ouders met de vraag: “Hoe kan ik mijn kind helpen vrienden te maken?” “Wat kan ik doen om ervoor te zorgen dat mijn kind de vaardigheden heeft om onafhankelijk te zijn?” “Hoe kan ik het zelfvertrouwen van mijn kind vergroten?” Ze willen weten wat de sleutel is om hun kinderen te helpen.
Er is een eenvoudig en effectief antwoord: wanneer kinderen een beter begrip hebben van de aandoening die hun leerproces beïnvloedt, hebben ze doorgaans een beter zelfconcept en voelen ze zich eerder bevoegd en gemotiveerd om voor zichzelf op te komen. Deze sleutels ontsluiten het potentieel van een kind, wat resulteert in betere academische prestaties en een betere geestelijke gezondheid.
Vele jaren geleden, toen ik in het bestuur zat van de Massachusetts Learning Disability Association, was ik presentator van een panel van zes middelbare scholieren met leerproblemen op een conferentie die werd bijgewoond door ouders en hun kinderen. Tijdens de discussie vroeg ik het panel: “Hoe zou u uw leerstoornis omschrijven, en welke invloed heeft dit op u op school of in uw leven?”
De helft van de kinderen antwoordde ongeveer zo: ‘Nou, ik ben altijd een slechte lezer geweest, en schrijven is wat ik het meest haat aan school. Ik weet niet echt waarom school zo moeilijk is; Ik denk dat het gewoon is hoe mijn hersenen in elkaar zitten. Ik werk heel hard, maar ik denk dat ik gewoon niet geschikt was om te studeren. Gelukkig houd ik van kunst. Ik ben tenminste ergens goed in.”
De andere drie kinderen reageerden als volgt: 'Ik heb een leerstoornis die dyslexie heet. Voor mij betekent dat dat ik de woorden die ik lees niet altijd kan begrijpen, waardoor ik er langer over doe dan andere kinderen om mijn schoolwerk te maken. En ik heb er moeite mee om op een georganiseerde of vloeiende manier te schrijven. Ik denk dat ik een behoorlijk slimme jongen ben, maar soms is het moeilijk om dat in mijn schrijven over te brengen. Ik weet wat ik moet doen om meer uit mijn leesopdrachten te halen, toetsen beter te maken en zinvolle werkstukken te schrijven. Het is niet gemakkelijk, maar ik weet nu dat school iets is dat ik onder de knie kan krijgen.”
Vervolgens vroeg ik de kinderen: ‘Wie heeft je onderweg geholpen, en wat hebben ze gezegd of gedaan dat een verschil in je leven heeft gemaakt?’ Het werd al snel duidelijk dat voor de zelfverzekerde leerlingen een ouder of een leraar hen had geholpen hun leerproblemen te begrijpen.
In mijn ervaring als adviseur en lerarenopleider op honderden scholen heb ik gezien hoe leerlingen op scholen die kinderen opzettelijk leren over hun leerstoornis, ADHD of autisme, meer succes zien dan leerlingen in programma's die dit doel niet hebben, of die waar dit soort instructie aan het toeval wordt overgelaten. Ouders die begrijpen dat zelfkennis leidt tot een betere zelfverdediging en meer zelfvertrouwen, leren hun kinderen ook over de aandoening die school uitdagend maakt, en wat ze eraan kunnen doen.
Door de jaren heen heb ik met duizenden leerlingen met leerproblemen en hun docenten gewerkt. Ik heb gemerkt dat wanneer verlichte opvoeders, ouders of therapeuten kinderen helpen de aard en gevolgen van hun aandoening op het denken en leren te begrijpen, dit heeft geresulteerd in een gevoel van competentie en een groter zelfvertrouwen – eigenschappen die deze leerlingen met zich meedroegen toen ze in aanraking kwamen (en gezocht) meer uitdagende academische taken. Ik heb gezien dat wanneer kinderen begrijpen hoe en waarom gespecialiseerde leerstrategieën werken, ze meer in hun eigen onderwijs gaan investeren, en – wacht maar – meer succes ervaren.
Ze zijn ook waarschijnlijker als rolmodel voor andere kinderen met leerproblemen. Op de conferentie moedigden de studentenpanelleden bijvoorbeeld ouders en kinderen in het publiek aan om zich niet te schamen als ze ontdekten dat ze een leerstoornis hadden, maar om sterker te worden door te weten wat werkt en waarom. De impact leek onmiddellijk. Toen het evenement ten einde liep, kwamen veel kinderen uit het publiek naar voren om te vragen of ze bij een toekomstig evenement in het panel mochten zitten.
Het hebben van een ‘gesprek’ met kinderen kan voor zowel ouders als kinderen angst veroorzaken. Als u dit gesprek met uw kind over zijn leerstoornis wilt voeren, is timing van cruciaal belang. Idealiter voert u dit gesprek na een professionele evaluatie. Dit biedt een kader en de geruststelling dat uw zorgen terecht zijn. Ik zou willen voorstellen om met observaties te beginnen: 'Ik heb gemerkt dat je soms moeite hebt met lezen. Kunnen we praten over manieren om het u gemakkelijker te maken?”
Onthoudt om de kwestie in een positief daglicht te stellen: “Iedereen leert anders. Sommige mensen leren het beste door te zien, terwijl anderen dingen uitgelegd moeten horen. Misschien leer jij het beste op een manier die anders is dan die van andere kinderen.”
Gebruik bij het uitleggen van een nieuwe diagnose taal die bij de leeftijd past. Voor jonge kinderen kun je zoiets zeggen als: 'Sommige hersenen leren een beetje anders dan andere, en soms maakt dit het moeilijk om nieuwe dingen te leren. Je leraren kennen misschien speciale manieren om je te helpen beter te leren en meer succes te hebben; Laten we het bij hen navragen.’ Focus op het verbeteren van het leerproces, niet zozeer op het product: “Het lijkt een beetje op voetbal; hoe meer je oefent op de juiste manier van dribbelen, hoe beter je wordt. Naarmate kinderen ouder worden, introduceert u geleidelijk de termen ‘leerstoornis’ of ‘ADHD’ of andere diagnostische labels en legt u deze labels in een positief daglicht uit. Bedenk dat deze diagnoses in hun IEP (geïndividualiseerd onderwijsplan of -programma) zullen staan, als ze er een hebben, en naarmate kinderen ouder worden, zullen ze steeds meer betrokken worden bij het opstellen van hun eigen onderwijsplannen.
Concentreer u voor alle leeftijden op uw sterke punten: “Je bent ongelooflijk creatief, maar lezen of schrijven is misschien niet de enige manier om te laten zien wat je weet. Misschien kunnen audioboeken of visuele hulpmiddelen helpen bij het lezen, of kan software je helpen die goede gedachten die je hebt op te schrijven.”
Zoals veel kinderen met ADHD of een leerstoornis, kan uw kind een negatief oordeel over zichzelf hebben ontwikkeld, door dingen te zeggen als ‘Ik ben dom’ of ‘Ik ben gebroken’. En tijdens de lezing kunt u deze misvattingen aanpakken door de resultaten van evaluaties te gebruiken om uw punt duidelijk te maken. 'Weet je nog dat Dr. S zei dat je heel goed was in taken waarbij je kon zien of aanraken, zoals puzzels? Hij zei dat je het zo goed deed, het is een soort van je superkracht. Door afbeeldingen te matchen met dingen die u leest, kunt u de woorden of hoofdideeën beter begrijpen. Jouw leraren weten hoe ze dat moeten doen, en het lijkt te helpen. Het kan gewoon even duren.”
Oefen voortdurend geduld en moedig vragen en zorgen aan. Laat ze weten dat het oké is om je soms gefrustreerd te voelen. Frustratie kan tot oplossingen leiden. Dit zal waarschijnlijk een van meerdere gesprekken zijn naarmate het begrip van uw kind evolueert (naarmate het ouder en wijzer wordt). Een van die gesprekken zou moeten plaatsvinden met de arts of een andere deskundige die de evaluatie heeft uitgevoerd. Die persoon kan versterken wat u hebt gezegd door de sterke punten van het kind uit te leggen en hem strategieën te leren die tot meer succes leiden. Misschien wilt u die arts ook uitnodigen om met de leerkrachten van het kind te praten, zodat u allemaal een gemeenschappelijk begrip en woordenschat over de aandoening deelt. Werk samen met leraren en begeleiders om leerstrategieën en aanpassingen op school te ontwikkelen die een kind helpen zelfinzicht, competentie en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Moedig leerkrachten aan om een ‘taal van begrip’ te gebruiken over de toestand van uw kind.
Thuis kun je boeken, websites of video’s delen waarin leerstijlen en ADHD worden uitgelegd. Stel uw kinderen bloot aan andere kinderen die met succes met deze uitdaging omgaan. Door verbinding te maken met steungroepen kunnen ouders en kinderen met een leerstoornis of ADHD leren van gedeelde ervaringen.
Wees uiteindelijk geduldig en begripvol, want dit is een levenslange reis. Onderweg kunt u zich concentreren op de voortgang van uw kind, in plaats van op perfectie. Dit alles zal ertoe bijdragen dat kinderen met speciale behoeften de kans krijgen om succesvol te zijn.