Het Jaar Dat Het Midden-Oosten Verbrijzelde
Afbeelding: Carl Godfrey
Sinds Hamas op 7 oktober 2023 Israëliërs heeft afgeslacht, verspreidt het geweld zich. Een jaar later is het Midden-Oosten een centimeter verwijderd van een totale oorlog tussen Israël en Iran. Israëls bekwame onthoofding van Hizbollah, een Libanese militie gesteund door Iran, zette de Islamitische Republiek ertoe aan om op 1 oktober raketten op Israël af te vuren. Israël kan wraak nemen door bijvoorbeeld de industriële, militaire of nucleaire faciliteiten van Iran aan te vallen, in de hoop om voor eens en altijd een einde te maken aan de dreiging die het vormt voor de Joodse staat.
Iran is zeker een bedreiging, en het gebruik van geweld door Israël of Amerika tegen het land zou zowel rechtmatig als, mits zorgvuldig gekalibreerd, verstandig zijn. Maar het idee dat een enkele beslissende aanval op Iran het Midden-Oosten zou kunnen transformeren, is een fantasie. Zoals in onze speciale sectie wordt uitgelegd, vereist het in bedwang houden van het Iraanse regime aanhoudende afschrikking en diplomatie. Op de lange termijn hangt de veiligheid van Israël ook af van het beëindigen van de onderdrukking van de Palestijnen.
De laatste directe aanval van Iran op Israël bestond uit 180 ballistische raketten. In tegenstelling tot een eerdere aanval in april, gaf Iran deze keer weinig waarschuwing. Maar net als voorheen werden de meeste projectielen onderschept. Het salvo was een reactie op de vernedering van zijn proxy, Hizbollah, dat tot twee weken geleden de meest gevreesde militie in de regio was. Niemand zou tranen moeten laten voor een terroristische organisatie die heeft geholpen om Libanon te veranderen in een mislukte staat. Het afgelopen jaar heeft Hizbollah Israël gebombardeerd en burgers in de noordelijke gordel gedwongen te evacueren. De tegenaanval van Israël was, in tegenstelling tot de invasie van Gaza, al lang gepland. Het heeft verwoestend gebruik gemaakt van inlichtingen, technologie en luchtmacht, waarbij de leiders van de militie, waaronder de leider, Hassan Nasrallah, werden gedood, de strijders werden verminkt met exploderende piepers en misschien wel de helft van de 120.000 of meer raketten en projectielen werden vernietigd.
Deze vernedering van Hizbollah heeft een geloofwaardigheidscrisis veroorzaakt voor zijn sponsor. Al drie decennia lang probeert Iran Israël, Arabische staten en het Westen te intimideren met een tweesporenaanpak van dreigen met een race om een atoombom en het organiseren van een "as van verzet", een netwerk van milities waaronder Hamas, Hizbollah en de Houthi's in Jemen. Nu wankelt die as: Israël heeft de militaire vleugel van Hamas in Gaza afgeranseld en Hizbollah te slim af geweest. Opeens lijkt het Iraanse regime te zwak om zijn vriendjes te helpen - en misschien om zichzelf te verdedigen. Zelfs zijn ballistische raketten zijn geen partij voor de Israëlische luchtverdediging.
Voor Israël is het gevaar nu arrogantie. Er zou sprake kunnen zijn van missie-creep in Libanon, met beperkte infanterie-invallen die veranderen in een volledige invasie, een fout die Israël maakte in 1982 en opnieuw in 2006. Zijn dreigende vergelding tegen Iran brengt nog grotere risico's met zich mee. Eén optie zou zijn om de Iraanse olie-exporthubs te vernietigen, de financiën van het regime te verlammen en de energiemarkten te schudden. Een andere optie zou zijn om de nucleaire faciliteiten aan te vallen. Sommigen in Israël zien een kans. Voorlopig is Irans vermogen om terug te slaan via Hizbollah afgestompt, maar in de komende paar jaar heeft het een sterke nieuwe prikkel om zijn eerste kernwapen te bouwen, om de afschrikking te herstellen. De harde rechterzijde van de Israëlische regeringscoalitie, waaronder premier Benjamin Netanyahu, droomt ervan dat een enkele, verwoestende aanval op Iran nu alle grote bedreigingen voor de veiligheid van Israël voor de nabije toekomst zou kunnen beëindigen.
Deze visie is verleidelijk maar gevaarlijk. Het is waar dat het gedrag van Iran is verslechterd sinds de regering van Donald Trump de deal om zijn nucleaire programma te bevriezen heeft opgezegd. Het afgelopen jaar heeft Iran de uraniumverrijking versneld, de Houthi's bewapend, honderden dissidenten in eigen land geëxecuteerd en enorme aantallen drones geleverd om Rusland te helpen Oekraïners te doden. De nieuwe president, Masoud Pezeshkian, is zogenaamd een hervormer, maar in werkelijkheid een gevangene van conservatieven. Maar ondanks dat is Iran onvoorspelbaar. Het geestelijk-militaire regime is in eigen land impopulair en kampt met economisch verval en een opvolgingscrisis wanneer de 85-jarige opperste leider Ali Khamenei sterft. Een eenmalige aanval op de nucleaire sites zou het regime kunnen destabiliseren. Maar het zou er niet in kunnen slagen die faciliteiten, die diep onder de grond liggen, te vernietigen en hardliners aan te moedigen nog sneller op een bom af te gaan, misschien met hulp van Rusland.
Een effectievere manier om Iran af te schrikken zou er zo uit kunnen zien. Israël, gesteund door Amerika, zou geloofwaardige dreigementen moeten uiten om jarenlang herhaaldelijk militaire aanvallen uit te voeren op zijn nucleaire programma om te voorkomen dat het een bom verkrijgt. Amerika en zijn bondgenoten zouden strengere sancties moeten opleggen aan zijn olie-export, als Iran zijn proxy-milities wil herbewapenen. Bovendien moeten er prikkels zijn om de hervormers van Iran te helpen. Diplomaten zouden duidelijk moeten maken dat als Iran stopt met zijn zoektocht naar kernwapens en het bewapenen van zijn proxy's en Rusland, het geen sancties meer zal krijgen. Hoewel president Joe Biden heeft aangegeven dat hij geen haastige aanval op de nucleaire sites van Iran steunt, hoopt meneer Netanyahu misschien dat een toekomstige president Trump een meer agressieve aanpak zal steunen. Wat Israël echter nodig heeft, is langdurige bipartizane steun van Amerika, getemperd met adviezen van terughoudendheid.
Amerikaanse steun en Israëlische terughoudendheid zullen ook cruciaal zijn bij het aanpakken van Israëls andere grote veiligheidsprobleem: de Palestijnen. Dhr. Netanyahu en zijn hardliners willen dat Israëliërs en de wereld alleen naar Iran kijken, en de dreigingen in Gaza, waar Hamas zo goed als verpletterd is, en op de Westelijke Jordaanoever bagatelliseren.
Het smalle pad naar vrede
Toch stierven er op de dag van de Iraanse aanval meer Israëliërs door een vuurwapen- en mesaanval in Tel Aviv dan door raketten, en het grootste verlies aan Israëlische levens in een jaar oorlog was door Hamas' eigen moordenaars. De eindeloze repressie, na de dood van meer dan 40.000 inwoners van Gaza in het afgelopen jaar, zal een nieuwe generatie militanten voortbrengen. In Israël brengen de kolonistenbeweging en haar giftige politiek de open waarden in gevaar die de hightech-economie van het land ondersteunen. Elke toenadering tot Saoedi-Arabië, die Iran zou kunnen helpen in toom te houden, hangt af van een betere behandeling van Palestijnen. Een eeuwige bezetting garandeert daarentegen meer mensenrechtenschendingen die de Israëlische samenleving zouden ondermijnen en de alliantie met Amerika onder druk zouden zetten, misschien zelfs zouden breken.
Nu de oorlog in het Midden-Oosten escaleert, gelooft de Israëlische regering dat ze in het voordeel is. Misschien is dat ook zo. Maar de uitdaging is om militaire bekwaamheid om te zetten in blijvende strategische winst en uiteindelijk vrede. Zonder dat zal het bloed nog jarenlang blijven vloeien.