De Wanhoop Van De Slimste Geesten Ter Wereld
De wanhoop van de slimste geesten ter wereld, waarom de wereld niet naar hen luistert, waarom het ertoe doet, en wat falen mij leert en hoe het voelt
Vrij naar Umair Haque • 13 mei 2024
Ik ben Umair Haque, en dit is The Issue: een onafhankelijke, onpartijdige, door abonnees ondersteunde publicatie. Het is onze taak om je het meest recente, diepgaande en onbelemmerde inzicht te geven in de kwesties die er het meest toe doen.
Hoi! Hoe gaat het met iedereen? Ik hoop dat het allemaal belachelijk goed met jullie gaat. Welkom nieuwe lezers, hartelijk dank aan iedereen voor het meedoen, en nogmaals hartelijk dank voor alle geweldige discussies die we hebben gehad.
Vandaag gaan we het hebben over... de toekomst... hoe ik me voel... hoe de intellectuelen en geleerden van de wereld zich voelen... hoe een wereld instort... en wat dat allemaal betekent.
De (groeiende) wanhoop van de slimste geesten ter wereld
Ik heb de laatste tijd niet alleen met jullie gedeeld wat ik denk dat er in de toekomst zal gebeuren, zoals ik dat doe, maar ook hoe ik er nu over denk. Hoe een gevoel van mislukking mij achtervolgt, nadat ik zo lang heb gewaarschuwd, alles heb voorspeld wat er nu gebeurt, om het vervolgens allemaal uit te zien komen, en gehaat te worden, in feite, des te meer waar ik voor waarschuwde, in dit perverse soort beledigende, giftige stalkerij relatie tussen mij en de macht, of die boven en onder de breuklijnen van transformatie.
Ik voel werkelijk een gevoel van overweldigende wanhoop. Maar ik weet tenminste dat ik niet de enige ben.
Wat bedoel ik? Natuurlijk ben je hier bij mij. En de Guardian heeft zojuist een zeer cruciaal onderzoek gepubliceerd. Ik denk dat iedereen het moet lezen, begrijpen en erover moet nadenken.
* “Uit een exclusief Guardian-onderzoek onder honderden vooraanstaande klimaatexperts ter wereld is gebleken dat: 77% van de respondenten gelooft dat de mondiale temperatuur minstens 2,5 graden boven het pre-industriële niveau zal uitkomen, een verwoestende mate van opwarming; bijna de helft – 42% – denkt dat het meer dan 3 graden Celsius zal zijn; slechts 6% denkt dat de grens van 1,5 graden Celsius zal worden gehaald."
Nu zijn die cijfers verwoestend, maar wat nog interessanter is, is dat de Guardian ook kwalitatief onderzoek deed: het vroeg de wetenschappers hoe zij zich voelen. En ze voelen…
* De taak waar klimaatonderzoekers zich aan hebben gewijd, is het schetsen van een beeld van de mogelijke werelden die voor ons liggen. Van experts op het gebied van de atmosfeer en de oceanen, energie en landbouw, economie en politiek was de stemming van bijna iedereen van wie The Guardian hoorde grimmig. En de toekomst die velen schilderden was schrijnend: hongersnoden, massamigratie, conflicten. “Ik vind het woedend, verontrustend en overweldigend”, zei een deskundige, die ervoor koos niet bij naam genoemd te worden. “Ik ben opgelucht dat ik geen kinderen heb, wetende wat de toekomst brengt”, zei een ander.
Hun overweldigende gevoelens waren angst en frustratie.
* “Ik verwacht een semi-dystopische toekomst met aanzienlijke pijn en lijden voor de mensen in het zuiden van de wereld”, zegt een Zuid-Afrikaanse wetenschapper die ervoor kiest om niet bij naam genoemd te worden. “De reactie van de wereld tot nu toe is verwerpelijk: we leven in een tijdperk van dwazen.”
* “Het grote verschil [met het meest recente IPCC-rapport] was dat alle wetenschappers met wie ik werkte ongelooflijk gefrustreerd waren. Iedereen was ten einde raad en vroeg zich af: wat moeten we verdomme doen om tot de mensen door te dringen hoe erg dit werkelijk is?”
* “Het is de grootste bedreiging waar de mensheid mee te maken heeft gehad, met het potentieel om ons sociale weefsel en onze manier van leven te verwoesten. Het heeft het potentieel om miljoenen, zo niet miljarden, te doden door verhongering, oorlog om hulpbronnen en ontheemding”, zegt James Renwick van de Victoria Universiteit van Wellington, Nieuw-Zeeland. “Niemand van ons zal onaangetast blijven door de verwoesting.”
* “Ik ben enorm bang – ik zie niet in hoe we uit deze puinhoop kunnen komen”, zegt Tim Benton, een expert op het gebied van voedselveiligheid en voedselsystemen bij de denktank Chatham House. Hij zei dat de kosten van het beschermen van mensen en het herstel, de gevolgen van klimaatrampen zullen enorm zijn, met nog meer onenigheid en vertraging over wie de rekeningen betaalt. Talrijke experts maakten zich zorgen over de voedselproductie: “We zijn nog maar nauwelijks begonnen de gevolgen te zien”, aldus iemand.
Ik kan nog wel even doorgaan: lees het artikel zelf. Je begrijpt het echter alleen al uit die paar citaten.
Dit zijn de meest geleerde mensen ter wereld, over een bepaald onderwerp van groot belang. En ze voelen een soort absolute, overweldigende wanhoop. Wat zegt dat ons? Leert het ons? De betekenis?
Waarom de wereld niet luistert naar haar slimste geesten
Je kunt zelf beoordelen op wat voor soort lijst je mij moet zetten, slimme geest, idioot, sukkel, laten we dat voor nu op tafel zetten. Het punt is dit. Net als altijd heeft de wereld niet naar hen geluisterd. ‘De wereld’ is echter een oneerlijke manier om het te zeggen. De macht heeft niet geluisterd. Je zult vrijwel nooit iets hiervan serieus behandeld zien in de reguliere media, afgezien van hier en daar door misschien de Guardian, en zelfs dan is het vrij korte metten. Meestal zijn er hier en daar misschien artikelen over een bepaalde impact, maar er zijn geen echte inspanningen geleverd door de reguliere media om mensen te leren hoe nijpend het beeld is. Niet alleen van de klimaatverandering, maar van...
Ondertussen politiek? We hebben zojuist vernomen dat Trump oliemaatschappijen heeft aangeboden het vernietigen van allerlei milieuregels of -doelen, voor een miljard dollar, om hem herkozen te krijgen. Daar zit dus goede journalistiek in, en het vertelt ons zelfs dat er goede, verbijsterde mensen zijn bij oliemaatschappijen – wie heeft het tenslotte nog meer gelekt? – maar het vertelt ons ook hoe krankzinnig het beeld eigenlijk is, want niets van dit alles schaadt precies zijn herverkiezingskansen, die op dit moment ongelooflijk groot zijn.
Dus. Net als ik heb je hier een groep mensen die hun hele leven hebben besteed aan leren. En wat ze hebben ontdekt is verschrikkelijk. Zo nijpend dat het ons als beschaving op existentiële manieren bedreigt. En toch luistert niemand.
Omdat de macht meer geïnteresseerd is in het behoud van de status quo en het tegenhouden van transformatie, hoeft zij nooit veel van wat dan ook te veranderen, institutioneel of systemisch.
Laten we nu naar een andere kant van het plaatje gaan. Ik heb een leven lang dingen geleerd. Over economie, impact op welzijn. Ik ben een van de beste economen van mijn generatie, en dat bedoel ik niet op een snobistische manier, ik bedoel dat alles wat ik voorspelde uitkwam, van het Trumpisme tot de erbarmelijke toestand van de economie nu, tot de torenhoge ongelijkheid, tot de ondergang van de democratie.
In de sociale wetenschappen zien we een soortgelijk beeld als de klimaatwetenschap. Zo erg, zo catastrofaal is het. Wat bedoel ik? In planetaire termen hebben we een planeet die in brand staat. In sociaal-economische termen doen wij dat ook.
De democratie is aan het sterven – laat me, sorry, nogmaals de statistiek voor je opnoemen: deze bedraagt wereldwijd slechts 20% en daalt met 10% per decennium. We hebben misschien nog een paar decennia voordat de klimaatverandering onze economieën op onvoorstelbare manieren verwoest – en we hebben ook nog een paar decennia democratie te gaan, in dit tempo van achteruitgang.
Intussen falen onze economieën. Overal zien we min of meer hetzelfde beeld: een afnemende voormalige ‘middenklasse’, die niet in staat is de levensstandaard te bereiken die zij verwachtten, of die hun ouders en grootouders genoten. In Amerika en Europa voelt de middenklasse, zoals die bestaat, en ik denk niet dat we die term echt veel meer kunnen gebruiken, zich ernstig bedreigd. Ondertussen hebben de arme delen van de wereld, die geacht werden rijk te worden en deze prachtige instelling, een ‘middenklasse’ genoemd, te ontwikkelen, dat niet gedaan. China en India zijn nooit welvarend genoeg geworden om een middenklasse te ontwikkelen, en daarom zijn het geen stabiele democratieën.
Tegelijkertijd storten generaties zich, in lijn met dit alles, in neerwaartse mobiliteit, kunnen ouderen niet met pensioen, enzovoort. En daarnaast overspoelt een fatale golf van pessimisme, woede, wantrouwen en vijandigheid de wereld, als kraters voor het welzijn van mensen.
Wat zegt dat allemaal?
Wat de slimste geesten van onze beschaving allemaal begrijpen, is dat we ons in een planetaire noodsituatie bevinden
We bevinden ons in een planetaire noodsituatie.
In klimaattermen wel. Maar in net zo vergelijkbare bewoordingen als het gaat om de socio-economie. De planeet staat in beide opzichten in brand, en de situatie is net zo nijpend.
En de beste economen en politici ter wereld weten het allemaal en zeggen het ook. Zoals bijvoorbeeld Joe Stiglitz, die we vaak hebben besproken, die heeft geholpen de economie te moderniseren door ideeën als mondiale publieke goederen te creëren.
* “Over de hele wereld is het populistisch nationalisme in opkomst, vaak in de richting van autoritaire leiders. En toch werd de neoliberale orthodoxie – inkrimping van de overheid, belastingverlagingen, deregulering – die zo’n veertig jaar geleden in het Westen ingang vond, verondersteld de democratie te versterken, niet verzwakken. Wat is er misgegaan?"
Dat klinkt misschien niet zo tastbaar wanhopig als de klimaatwetenschappers hierboven, maar vergis je niet: Stiglitz zegt dat het paradigma catastrofaal heeft gefaald, en... Hier zijn Gordon Brown en Mohamed El-Erian en een van hun vrienden:
* “Deze vrienden, drie van de meest internationaal gerespecteerde en ervaren denkers van onze tijd, ontdekten dat hun pandemische Zooms zich steeds meer concentreerden op een waterval van crises: sputterende groei, stijgende inflatie, slechte beleidsreacties, een escalerende klimaatcrisis, toenemende ongelijkheid, toenemend nationalisme en een afname van de mondiale samenwerking. Ze deelden hun angsten en frustraties."
Hier is Angus Deaton, die de term ‘dood door wanhoop’ bedacht, een werkelijk eminente econoom.
* “De economie heeft veel bereikt; er zijn grote hoeveelheden vaak niet voor de hand liggende theoretische inzichten en zorgvuldig en soms overtuigend empirisch bewijs. De beroepsgroep weet en begrijpt veel dingen. Toch bevinden we ons vandaag in een zekere wanorde. We hebben de financiële crisis niet collectief voorspeld en, Erger nog, we hebben er misschien aan bijgedragen door een overenthousiast geloof in de effectiviteit van markten, vooral financiële markten waarvan we de structuur en implicaties minder goed begrepen dan we dachten."
Een deel van dat taalgebruik is uiteraard terughoudender dan de klimaatwetenschappers gebruiken. Maar de boodschap is grotendeels hetzelfde. We zien het sociaal-economische equivalent van klimaatverandering. We zitten in diepe beschavingsproblemen.
Macht is bestand tegen transformatie, of hoe het tijdperk van de idioot steeds erger wordt
Nu. Hierboven heb ik de moeite genomen om je kennis te laten maken met namen die je misschien nog niet kent. En er is een reden waarom je ze niet kent. Heb je je ooit afgevraagd waarom je de namen van veel klimaatwetenschappers niet kent? Maar je kunt, laten we zeggen, gekken en idioten met tientallen aframmelen, van beïnvloeders tot demagogen tot degenen die de hele samenleving belachelijk maken? De reden, moet je zich realiseren, en misschien zal het je een beetje laten schrikken, is dat veel van de bovenstaande mensen geen gehoor krijgen.
Sommigen, zoals ik, staan feitelijk op de zwarte lijst. Dat is waar Stiglitz is: de Amerikaanse media zullen hem min of meer nooit publiceren, omdat ze om welke reden dan ook hebben besloten dat hij te ‘controversieel’ is of wat dan ook (dat is hij niet).
Wat de reden ook is, de macht heeft besloten dat mensen dit niet hoeven te weten. Deze namen, deze cijfers, hoeveel ze hebben geleerd en wat ze daarna zien gebeuren. Dat mensen dit misschien niet zouden moeten weten. Waarom ze in paniek brengen? Waarom zou je je drukmaken? Waarom houden we ze niet gewoon in het ongewisse, waar het, denk ik, misschien winstgevender is als we de complottheorie accepteren?
Zo wil ik overigens niet klinken, maar welke keuze heb ik? Waar ik ook kijk, het lijkt alsof macht mij in de weg staat van... alles. We kunnen mensen niet leren wat we een leven lang hebben geleerd. Ze vindt dat we het niet verdienen om gehoord te worden.
Het denkt dat onze kennis erger dan nutteloos is, omdat het de aard en het primaat van de macht bedreigt.
En dat, mijn vrienden, is een zeer slechte plek voor een toekomstige beschaving. Op het meest geleerde moment worden mensen feitelijk allemaal genegeerd, omdat wat ze te zeggen hebben te alarmerend, verontrustend en negatief is, en het beter is om de massa niet uit hun aangename slaap te wekken. Maar is het een aangename slaap? Nauwelijks – dat is de reden waarom de fanatici nu over de hele wereld in opstand komen. Mensen weten al dat de toekomst in de war is, alles is compleet, Pardon My French, mega-fucked. Ze weten gewoon niet waarom, of wat ze eraan moeten doen, en dat is waar kennis om de hoek komt kijken.
Maar bij gebrek aan kennis is er een vacuüm, en in dat vacuüm floreren demagogen, fanatici en idioten, en dus is de machtsafspraak hier fataal: sssh, leg de geleerden het zwijgen op, en op die manier kunnen we misschien nog even volhouden. langer. Het werkt voor niemand, zelfs niet voor de macht. Dus waar blijven we?
Die dingen die iedereen zou moeten leren van de slimste geesten ter wereld
Ik wil dat je een paar dingen begrijpt, waarvan ik denk dat ze behoorlijk cruciaal zijn om te weten.
De meest geleerde mensen ter wereld zijn allemaal min of meer allemaal in wanhoop. Sociale wetenschappers, economen, klimaatwetenschappers. We voelen ons misschien een beetje zoals ik: achtervolgd door mislukkingen, ons afvragend hoe we het hebben verknald, en wanhopig vragend: “Wat moeten we in vredesnaam doen om gehoord te worden?”
Die wanhoop komt niet alleen voort uit het gevoel dat het mensen niets kan schelen, maar dat we vooral niet tot mensen mogen doordringen, zelfs niet wat we werkelijk denken. Hoe ernstig de toekomst is. Elke keer dat we deze boodschap overbrengen, en die kansen zijn zeldzaam, en steeds zeldzamer, voelt de macht, vooral de reguliere media, de behoefte om er een ‘tegenwicht’ aan te bieden met de mening van iemand die… gewoon een gek… een dwaas… misschien met een grote titel... maar zeker niet iemand die zijn hele leven verdomd iets over wat dan ook heeft geleerd, en zeker over iets wat beschaafd of existentieel is (terwijl hij ons alarmisten noemt, of doomers, of welke stomme zin dan ook die ze daarna zullen verzinnen, zelfs als onze voorspellingen uitkomen als WAAR.)
De wanhoop die de meest geleerde mensen ter wereld voelen is meer of universeel, en gaat over hoe mislukte paradigma’s de toekomst hebben verpest. Ik herhaalde mezelf daar min of meer, maar ik wil dat je nadenkt over de parallel die ik in dit kleine essay heb getrokken: hoe we niet alleen te maken krijgen met catastrofale klimaatverandering, maar ook met het sociaal-politieke en sociaal-economische equivalent ervan, en dat is nog voordat we zelfs maar bij de feedback en interacties tussen dit alles zijn. We zijn het er allemaal min of meer over eens dat de zaken er ongelooflijk somber uitzien, en niet op een manier van ‘er komt een recessie’, maar op een manier van ‘waarbij de geschiedenis in de gaten wordt gehouden en de beschaving in gevaar is’. Dat is anders, en het is een beetje... verrassend slecht.
Maar ik bedoel ook dat een bepaald soort persoon niet echt tot de ‘helderste geesten’ behoort. Degenen die politiek boven kennis stellen, en dat is een doodzonde op elk gebied, vooral op mijn gebied van de economie, waar je genoeg onnozele types zult vinden die van alles beweren, zonder ooit echt veel naar de fundamentele realiteit te kijken, bewijsmateriaal, feiten, statistieken, gegevens. Dat soort mensen zijn niet de meest geleerde mensen ter wereld.
Het zijn mensen die niet leren, en jij kunt er dus ook niet van leren.
Dat klinkt misschien allemaal hard, maar ik denk dat het toch gezegd moet worden. Wanneer de meest geleerde mensen van een beschaving allemaal in een staat van wanhoop verkeren, gaat er iets heel erg mis. Als ze hun meest fundamentele boodschappen niet naar buiten kunnen brengen, gaat er iets ernstig mis. En als ze aan de schandpaal worden genageld omdat ze proberen te onderwijzen wat ze weten – weten – is het misschien wel het allerbelangrijkste dat het helemaal fout gaat, omdat een beschaving alleen maar kan afglijden naar dwaasheid en onwetendheid.
'Ik ben de meest geleerde mensen,' en dat meen ik, maar zoals ik al zei, je hoeft me niet op de lijst te zetten. Ga je gang, ik heb tenslotte besproken dat ik het gevoel heb dat ik gefaald heb en dat ik gewoon gehaat word, hoe meer ik waarschuw en voorspel, zodat ik sowieso nauwelijks meer iets deel. Je hoeft mij dus niet te rekenen tot de ‘meest geleerde mensen’. Dat is bij uitstek niet mijn punt. Ik ben veel jonger dan veel van de mensen hierboven, en ik zou zeggen dat ik tot nu toe een half leven heb besteed aan leren, dus neem dat voor wat het waard is. Het gaat niet om het scoren van stomme punten voor roem of geloofwaardigheid of wat dan ook. Het gaat erom realistisch te worden over waar we mee te maken krijgen, hoe we het niet waarmaken en wat het met ons doet.
De keuze om te falen kan het enige zijn dat we nog hebben
Nu je dat allemaal weet, wil ik terugkomen op de reden waarom ik besloot brutaal open tegen je te zijn over hoe ik me voel. Achtervolgd, wanhopig, diepbedroefd. Ik wist dat ik zou falen, en ik kan me voorstellen dat veel van de bovenstaande mensen dat ook deden. Maar ik had niet gedacht dat ze mij zo zouden haten als waarschuwing. Ik heb verkeerd ingeschat hoe fragiel de macht denkt te zijn, hoe venijnig zij zichzelf verdedigt, en hoe kritisch denken voor haar misschien wel de grootste existentiële bedreiging van allemaal is - de rest van de existentiële bedreigingen, de echte, zijn verdoemd. Het gaat om dingen die groter zijn dan macht, waartoe macht behoort, zoals beschaving, democratie, welvaart, orde en continuïteit.
Ik sta elke dag stil bij deze fout, de wandelende gewonden. Ik praat tegen mezelf en herhaal het, in een poging te begrijpen wat er zo mis is gegaan. En zoals ik dat doe, geloof ik dat we slechts twee keuzes hadden. Eén: wees stil zoals de macht dat van ons verlangt, en kijk hoe dit zich allemaal ontvouwt. Ten tweede: probeer te onderwijzen wat we wisten, ook al waren we er sowieso verdoemd, pek en veren voor. Geen van beide was een goede keuze. Dit was een echt dilemma, en daar zullen we meer over vertellen. Maar voor mij? Er was maar één keuze die ooit zinvol was, omdat beide waarschijnlijk op een ineenstorting uitliepen, maar slechts één had zelfs maar een heel klein deel van de kans – en een dun draadje van eer, betekenis en doel – op iets beters.