Met strengere milieuregels maakt de EU onduurzame landbouw steeds moeilijker. Maar tegelijkertijd houdt Brussel met bakken subsidie het oude, schadelijke voedselsysteem overeind. Het goede nieuws: de EU kan een landbouwtransitie in gang zetten – dat heeft ze namelijk al eens gedaan.

Als de EU íéts kan, dan is het de landbouw hervormen

Correspondent Voedsel, Thomas Oudman

Waarom is het de vorige regeringen niet gelukt om de Nederlandse landbouwproblemen op te lossen – zelfs niet met 24,3 miljard euro?

Niet omdat de overheid geen keuzes durft te maken. Drie opeenvolgende landbouwministers kozen er keer op keer voor om de natuurlijke rijkdom die we eens hadden níét te herstellen. Ze kiezen voor het behoud van de landbouwsector in zijn huidige vorm.

Wat je ook vindt van die keuze, het mág niet eens. Van wie niet? De regering bepaalt toch zeker zelf wel wat wel of niet mag in Nederland?

Nope. Dat bepaalt de Europese Unie.

Sommige politici vinden de EU dan ook vooral een club van irritante bemoeiallen. Terwijl: de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal werd in 1951 opgericht met juist eenheid als voornaamste doel. Geen pragmatische samenwerking in het belang van individuele lidstaten, maar een innige band die ieders ‘eigenbelang’ zou verleggen naar ons gezamenlijke Europese belang.

Deze eenheid moest in de eerste plaats oorlog binnen de EU voorkomen. Bij de start van de samenwerking in 1951 was die dan ook gericht op gezamenlijk beleid rond kolen en staal: die heb je nodig om wapens te maken. In 1957 kwam daar – op initiatief van Nederland – een andere sector bij: landbouw.

Op het gebied van kolen en staal is de EU nooit een eenheid geworden. Maar juist de landbouw wordt tegenwoordig bestuurd zoals de oprichters van de EU het hadden bedoeld. Met het Gemeenschappelijk landbouwbeleid.

Onze regering kan hoog en laag springen, maar als de Europese meerderheid wil dat de landbouw in transitie gaat, dan gaat de landbouw in transitie. De hoop voor een Nederlandse toekomst met rijke natuur én gezonde, duurzame landbouw ligt dus in Europa.

Fotograaf Henk Wildschut onderzoekt in opdracht van het Rabo Art Lab de kloof tussen boer en natuur. In zijn tweeluiken zie je twee perspectieven: dat van het natuurgebied op de boer, en dat van de boer op het natuurgebied.