Vooroorlogse Houding
Het lijkt erop dat de laatste overblijfselen van het naoorlogse tijdperk eindelijk zijn uitgeput en we lopen nu het risico een vooroorlogs tijdperk binnen te gaan waarin de strijdlijnen van de conflicten wereldwijd worden geconsolideerd.
Net als de invasie van Oekraïne twee jaar geleden, de enorme zwerm drones en raketten die rechtstreeks vanuit Iran op Israël werden gelanceerd, en nu is de terugkeeraanval van Israël, hoe getemperd deze ook mag zijn geweest, opnieuw een precedent-verpletterende afwijking van eerdere verwachtingen dat de rode lijnen niet zou worden overschreden.
Het gevaar is dat opzettelijke of verkeerd berekende acties tijdens de hete oorlogen die in het Midden-Oosten en Europa woeden, door steeds hardere alliantiesystemen heen zullen lopen en deze rechtstreeks in conflicten op wereldschaal zullen betrekken. De dringende roep om terughoudendheid is op zichzelf al een erkenning dat wat zo lang ondenkbaar was, misschien niet zo ver weg meer is.
De gevechtslinies consolideren
Het was voorspelbaar dat de G7 onmiddellijk bijeenkwam om de Iraanse oorlogsdaad te veroordelen en hun onwrikbare verdediging van Israël toe te zeggen, terwijl Rusland in de VN-Veiligheidsraad het pleidooi voor de-escalatie van de spanningen hypocriet noemde, omdat de raad de eerdere aanval van Israël op het Iraans consulaat in Damascus niet veroordeelde.
China, dat Iran in staat heeft gesteld aan de zwaarste gevolgen van de westerse sancties te ontsnappen door 90% van zijn olie-export op te kopen, wil een belangrijke partner in het verzet tegen de westerse dominantie van de wereldorde niet isoleren en heeft de aanval van Iran “zelfverdediging” genoemd. Er werd slechts vaag gewaarschuwd voor daden die de crisis zouden kunnen laten escaleren.
Aanhoudende ontwikkelingen elders markeren ook een verschuiving van de naoorlogse mentaliteit van vreedzame aanpassing naar een mentaliteit van onverbiddelijke confrontatie.
Na de lancering in de afgelopen jaren van het pact tussen Australië, Groot-Brittannië en de VS (AUKUS) om nucleair aangedreven onderzeeërs te bouwen als een aspect van het in bedwang houden van China in de Indo-Pacific, heeft de regering-Biden de al lang bestaande wederzijdse vijandigheid tussen Japan en Zuid-Korea hersteld. om afgelopen augustus een trilaterale overeenkomst te sluiten die de militaire reacties nauw zou coördineren in het geval van agressieve daden van China of Noord-Korea.
Vorige week ging president Biden nog een stap verder door de Japanse premier Fumio Kishida te ontvangen voor een formeel staatsbezoek om de belangrijkste upgrade van de Amerikaanse veiligheidsalliantie met het Land van de Rijzende Zon sinds 1960 te versterken, inclusief geïntegreerde gevechtsplanning en gezamenlijke ontwikkeling van geavanceerde technologieën. om de capaciteiten van China rechtstreeks uit te dagen.
In een toespraak voor het Congres bracht Kishida het mondiale dreigingslandschap met elkaar in verband: “China's huidige externe houding en militaire acties vormen een ongekende en grootste strategische uitdaging, niet alleen voor de vrede en veiligheid van Japan, maar ook voor de vrede en stabiliteit van de internationale gemeenschap in het algemeen. Het Oekraïne van vandaag kan het Oost-Azië van morgen zijn.”
De volgende dag belegde Biden een topconferentie met de Japanse leider en de Filippijnse president Ferdinand Marcos Jr. om de gezamenlijke veiligheidsbanden te verdiepen in het licht van de groeiende strijdlust van China. “Ik wil duidelijk zijn: de Amerikaanse defensietoezeggingen aan Japan en de Filipijnen zijn ijzersterk”, zei Biden, waarbij hij dezelfde terminologie gebruikte als voor de andere kant van de wereld en voor Israël.
Het is niet zo verrassend dat de Chinese president Xi Jinping deze stappen ziet voor wat ze zijn. “Westerse landen onder leiding van de VS hebben alomvattende inperking, omsingeling en onderdrukking tegen ons geïmplementeerd”, verklaarde hij vorig jaar, “wat ongekende ernstige uitdagingen met zich meebrengt voor de ontwikkeling van ons land.”
China duwt dus op andere manieren terug tegen de sancties, die de Russische agressie in Oekraïne tegengaan, niet in de laatste plaats door middel van een economische reddingslijn die de impact van westerse sancties neutraliseert. Amerikaanse inlichtingenbronnen onthulden vorige week dat Chinese leveranciers, ondanks publieke toezeggingen, werktuigmachines, drijfgas en motoren leveren voor de drones en raketten die Rusland in Oekraïne inzet, waardoor de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen, die Peking bezocht, waarschuwde voor nieuwe sancties. die aan China kunnen worden opgelegd.
Een andere band die bindend is, is dat de Shahed-drones die Iran op Israël heeft afgevuurd, tot dezelfde familie van munitie behoren die de Islamitische Republiek aan Rusland levert voor gebruik in Oekraïne. Zoals de Oekraïense president Volodymyr Zelensky het verwoordde: “Het geluid van Shahed-drones, een instrument van terreur, is hetzelfde in de lucht boven het Midden-Oosten en Europa.”
Als reactie op de toenemende druk van Washington op China zat de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov ineengedoken met Xi in Peking om hun ‘geen grenzen’-partnerschap te herbevestigen en plannen te maken voor een aankomend staatsbezoek van president Vladimir Poetin.
Op nog een front is de Baltische Zee, zoals onlangs opgemerkt in Noema, een ‘NAVO-meer’ geworden met de toetreding van het voorheen neutrale Finland en Zweden als leden. Voor het eerst zijn de Russische strijdkrachten daar volledig omsingeld door alliantielegers en marines zonder buffer.
Absolute inzet
Nog beangstigender is dat de inzet overal absoluut wordt. Voor China kan Rusland niet verliezen in Oekraïne, anders zal zijn machtigste bondgenoot tegen het Westen die het land in bedwang probeert te houden, formidabel verzwakt worden. Voor westerse leiders en hun Aziatische bondgenoten mag Rusland niet winnen, anders loopt de hele liberale orde van open samenlevingen het risico geopolitiek te worden gepest door goed bewapende autocraten, met name Xi, van wie zij vrezen dat zij zullen gaan geloven dat zij beslag zullen leggen op wat zij willen, en slechts beperkte gevolgen zal hebben.
Voor het eerst sinds de Joodse staat in 1948 in de strijd werd geboren, staat deze existentieel op het spel. Zoals Israël in Gaza heeft laten zien na de gruwelijke aanval van Hamas, zal het genadeloos zijn als zijn voortbestaan wordt bedreigd.
Het vermogen van Israël, de VS, Groot-Brittannië en hun stille Arabische partners om de Iraanse schietpartij af te weren, demonstreerde zo’n overweldigende superioriteit op het gebied van technologie en militaire bekwaamheid dat het voorlopig als afschrikmiddel dient, vooral omdat Israël heeft laten zien dat het in staat en bereid is om dit te doen, terugslaan op Iraans grondgebied. Maar naarmate Iran dichter bij het bezit van kernwapens komt, zal dat afschrikmiddel zeker op de proef worden gesteld. Dan zal de dynamiek van de escalatie een eigen spiraalvormig leven gaan leiden, waarin de alliantiesystemen die de wereld verdelen niet kunnen vermijden dat ze erin worden meegezogen.
Een verzachtende factor
Als er één verzachtende factor is voor de beladen reeks absolute belangen, dan is het wel de economische verwikkeling van belangrijke leden van de westerse veiligheidsallianties met China. Zelfs nu er pogingen worden gedaan om de risico’s te ontkoppelen of te verminderen, blijft China de belangrijkste handelspartner voor Duitsland, Japan, Zuid-Korea en Australië. Deze week nog was de Duitse bondskanselier Olaf Scholz in Peking, samen met alle topfunctionarissen uit de chemische en automobielsector van het land, om bij Xi te lobbyen voor meer toegang tot de Chinese markt nu hun eigen economie vertraagt.
Uiteindelijk kan de manier waarop zij er wel of niet in slagen veiligheid en economische belangen in evenwicht te brengen, het verschil maken tussen oorlog en vrede.
Van een nieuwe Koude Oorlog tot 1914
Er wordt vaak gezegd dat de beste manier om de vrede te bewaren is door je voor te bereiden op oorlog. Hoewel de geschiedenis zeker heeft aangetoond dat degenen die onvoorbereid zijn dodelijk kwetsbaar zijn, heeft het ook aangetoond dat het kennen van een vijand die zich voorbereidt op oorlog, onzekerheid veroorzaakt en tegelijkertijd de hartstochten van haat, angst en paranoia aanwakkert die maar al te gemakkelijk afglijden in een escalatie van vijandelijkheden tot een punt van wanhoop zonder terugkeer.
Het recente gepraat over een nieuwe Koude Oorlog is al geluwd nu toegepaste historici in plaats daarvan een beroep doen op de meer onheilspellende ervaring van rigide alliantiesystemen in Europa die in 1914 in de wereldoorlog werden betrokken door incidenten aan de rand van het imperium.
Dat we gedwongen zijn om de ergste catastrofes uit het verleden opnieuw te onderzoeken als leidraad voor de daaruit voortvloeiende beslissingen van vandaag, is een voorteken dat de onbekende wateren waar we nu in zijn beland de aanzet zouden kunnen zijn voor de volgende wereldoorlog in de maak.
Vrij naar Nathan Gardels, hoofdredacteur van Noema